Anadolu mutfağının incisi bulgurun beslenmemizdeki yeri oldukça eski zamanlara dayanmaktadır. Çin kaynaklarındaki bilgilere göre, M. Ö. 2800’de Çin İmparatoru bulgurun ana maddesini oluşturan buğdayı; pirinç, arpa, darı ve soya fasulyesi ile birlikte beş kutsal bitkiden biri olarak belirlemiştir. Dünyada işlenen ilk gıda maddelerinden birisi olan bulgur, birçok savaşta erzak olarak kullanılmıştır.
Değerli bir gıda maddesi olarak bulgur; buğdayın tekniğine uygun olarak temizlenerek pişirilmesiyle başlayan, kurutulması ve istenildiğinde kabuğundan ayrılarak kırılması sonucunda elde edilen ürün olarak tanımlanmaktadır.
Bulgur en çok pilav, çorba, kısır, sarma, içli köfte ve çiğ köfte gibi yemeklerde ve salatalarda kullanılmaktadır. Anadolu’da bulgurdan yaklaşık 25 çeşit yemek hazırlanabilmektedir. Bulgur, baklagil ya da hayvansal proteinlerle birlikte tüketildiğinde, buğdayda eksik bulunan lisin aminoasiti de yeterli miktarda alınmış olmaktadır.
Bulgurun Sağlık Açısından Önemi
Bulgur diğer tahıl ürünleri ile karşılaştırıldığında; makarna, ekmek ve diğer tahıl ürünlerine göre besinsel açıdan daha değerli bir gıdadır.
Bulgurun toplam yağ oranı oldukça düşük; doymamış yağ içeriği, doymuş yağ içeriğine göre oldukça yüksektir. Kolesterol içermeyen bir gıda maddesi olduğu için kalp damar hastalıklarının önlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Yüksek besinsel lif ve selüloz içeriği ile tok tutucu özelliğinin yanı sıra bağırsak fonksiyonlarının düzenlenmesi ve bağırsak kanserinin önlenmesi açısından da oldukça önem taşımaktadır. Bulgur tok tutucu özelliği ile, son zamanlarda kilo kontrolü amacıyla hazırlanan diyet listelerinin en popüler yemekleri arasında yerini almıştır.
Bulgur özellikle düzenli olarak tüketildiğinde, bağırsak kanseri riskini büyük ölçüde engelleyen bir besindir. Protein değeri oldukça yüksektir. Bunun dışında B1 ve B12 vitaminlerince zengindir. Bulgurda bulunan besinsel lifler, kan şekerini kontrol altında tutarak kolesterolü düşürür.
Ayrıca bulgurda bulunan B1 vitaminİ, folat ve magnezyum, sinir ve sindirim sistemi sağlığı üzerinde önemli etkiye sahiptir. Ayrıca, bulgur düzenli tüketildiğinde ‘’Beriberi’’ hastalığının önlenmesinde etkili olabilmektedir.
Yüksek oranda gluten içeren bulgur, çölyak hastaları tarafından tüketilmemelidir.
Radyasyona karşı dayanıklı olduğu için stratejik gıda olan ve stoklarda tutulan bulgur, kolay hazırlanabilmesi ile de ayrıca avantajlı bir üründür.
Bağışıklık sistemini güçlendiren bulgurun özellikleri saymakla bitmiyor. ‘’İnternational Journal of Epidemiology’’ dergisinde 2007 yılında yayınlanmış bir çalışmaya göre, bulgur yiyen kadınlarda meme kanseri riskinin düşük olarak saptandığı açıklanmıştır.
‘’American Journal of Clinical Nurtion’’ dergisinde 2008’de yayınlanan bir çalışmaya göre de bol miktarda bulgur tüketen kişilerde betain miktarının arttığı ve homosistein miktarının önemli ölçüde düştüğü saptanmıştır. Homosistein; diyabet, kalp hastalıkları, Alzheimer ve kemik erimesi gibi hastalıkların oluşmasında önemli rol oynayan aminoasittir.
Bir porsiyon bulgurda 58.2 mg magnezyum bulunur ve ihtiyacımız olan magnezyumu önemli miktarda karşılar. Magnezyumun birçok işlevi vardır ve insülinin sentezlenmesinde de rol oynar. Dolayısıyla da kan şekerini yükseltmez, bu noktada diyabetikler için oldukça faydalı bir gıdadır.
Yağ içeriği oldukça düşük olan bulgur, fazla kilo alımını önler.
Bol miktarda çözünmeyen lif içerir ve safra taşı oluşumunu engeller.
Protein ve vitaminler yönünden pirince nazaran daha zengindir. Bulgur, pirince göre yaklaşık 4 kat fazla kalsiyum ve demir, 2 kat daha fazla protein içermektedir. Bundan dolayı pirinç pilavı yerine bulgur pilavının tüketilmesi daha yararlıdır.
Bulgurdaki demir içeriği, ıspanaktan daha fazladır.
Diyetisyenler tarafından önerilen bulgur, düzenli olarak tüketilmeli ve sofralardan eksik edilmemelidir. Özellikle içerdiği folik asitten dolayı çocuklar ve hamile bayanlar için önemli bir gıdadır. Tüm sofralarda yerini alması gereken bulguru sizler de ihmal etmeyin.
KAYNAK:
http://blog.milliyet.com.tr/bulgurun-faydalari—bulgur-kanserdenkorur/Blog/?BlogNo=334407
